Projekt WXCA z prestiżowym tytułem Prix Versailles
Muzeum Historii Polski w Warszawie zdobyło zaszczytne miano jednego z Najpiękniejszych Muzeów Świata! Pracownia architektoniczna WXCA, odpowiedzialna za jego projekt, została wyróżniona na liście The World’s Most Beautiful Museums 2024 ogłoszonej przez Prix Versailles. Wyniki tej prestiżowej selekcji zostały ogłoszone 13 czerwca w Paryżu.
To pierwszy raz, kiedy jury renomowanej nagrody architektonicznej Prix Versailles wyróżniło architekturę muzealną w osobnej kategorii. Jak oznajmił 13 czerwca w Paryżu Sekretarz Generalny Prix Versailles:
„Muzea zapewniają szczególne warunki, które stymulują międzykulturowy dialog. Wspierane nowoczesnymi technologiami, współczesne muzea w jeszcze większym stopniu mogą tworzyć immersyjne doświadczenia, uczestniczyć w rozpowszechnianiu wiedzy oraz kształtowaniu gustów publiczności. Tworząc listę Najpiękniejszych Muzeów Świata, chcieliśmy podkreślić doniosłość tego uczucia zachwytu, które sprawia, że podnosimy wzrok, czując zdumienie”.
Na liście The World’s Most Beautiful Museums 2024 znalazło się 7 nowo otwartych (bądź ponownie otwartych) muzeów z całego świata. Oprócz Muzeum Historii Polski w Warszawie są to: Muzeum Sztuki A4 (Chengdu, Chiny), Wielkie Muzeum Egipskie (Giza, Egipt), Muzeum Trzęsienia Ziemi w Smritivan (Bhuj, Indie), Muzeum Sztuki Simose (Hiroszima, Japonia), Paleis Het Loo (Apeldoorn, Holandia) oraz Muzeum Oman Poprzez Wieki (Manah, Oman).
„Misja muzeum została subtelnie wyryta na ścianach kamiennego monolitu Muzeum Historii Polski. Koncepcja pracowni WXCA zakładała pokrycie fasady płytami marmuru ułożonymi w poziome pasma, które podkreślają warstwową strukturę kamienia i zróżnicowanie poszczególnych kompozycji poprzez zmiany tonalności i faktury” – piszą w uzasadnieniu jurorzy Prix Versailles. Jak dodają, dzięki reliefom symbolicznie odnoszącym się do motywów z tradycji architektonicznej, goście mogą „wyczytać misję muzeum na jego fasadzie”.
Kamienny monolit jako metafora historii
Architektura Muzeum Historii Polski została zaprojektowana jako filozoficzna opowieść o procesie historii, w której kamień służy jako medium narracyjne odkrywania przeszłości. Jego minimalistyczna, monolityczna bryła przypomina ociosany blok kamienny. Fasada muzeum pokryta jest kamiennymi płytami o różnorodnym wzorze, ułożonymi w poziome pasma, co podkreśla warstwową, stratygraficzną strukturę kamienia. Ta struktura jest charakterystyczna nie tylko dla materii geologicznej, ale także dla archeologii – odzwierciedla naturalne, społeczne i kulturowe procesy zachodzące w czasie.
Architekci z pracowni WXCA wybrali marmur ze względu na jego wyrazisty rysunek, zaznaczając, że każda z płyt jest unikalna, podobnie jak każde wydarzenie w historii. Płyty zostały ułożone w przemyślaną kompozycję, częściowo jako repetycja kolejnych płyt z jednego bloku, a częściowo na zasadzie lustrzanego odbicia. Aby podkreślić to zróżnicowanie, zastosowano sześć różnych metod obróbki kamienia.
Zobacz także: Harmonia Natury i Smaku: Food Hall WITA >>
Dodatkowym symbolicznym elementem są ornamenty architektoniczne, które nawiązują do tradycji architektonicznej. Ornamenty te, choć inspirowane różnymi okresami historycznymi, nie są dosłownymi cytatami. Są to przestrzenne grafiki poddane transformacjom geometrycznym, odnoszące się do takich wzorów jak relief z Drzwi Gnieźnieńskich, gotyckie sklepienie kryształowe z Bazyliki Mariackiej w Gdańsku, dekoracje Kaplicy Zygmuntowskiej w Krakowie, oraz motywy z modernistycznej hali Spodek w Katowicach.
Przywrócenie Cytadeli Warszawskiej miastu
Jury konkursowe wyróżniło projekt nowej siedziby Muzeum Historii Polski, podkreślając jego znaczenie tożsamościowe i wspólnototwórcze:
„Dzięki lokalizacji Muzeum Historii Polski na Cytadeli Warszawskiej, w bezpośrednim sąsiedztwie Muzeum Wojska Polskiego i Muzeum Katyńskiego, instytucja jeszcze mocniej splata się z historią kraju, stanowiąc jeden z największych i najnowocześniejszych kompleksów muzealnych w Europie” – podkreśla jury.
Otwarcie Muzeum Historii Polski wiązało się z udostępnieniem zrewitalizowanego, zielonego terenu zabytkowej Cytadeli Warszawskiej, który teraz pełni rolę „parku kultury” – miejsca przeznaczonego dla kultury, pamięci i codziennej rekreacji. Samo muzeum, zaprojektowane przez pracownię WXCA, to wielofunkcyjny obiekt użyteczności publicznej o powierzchni 45 tys. mkw. Oprócz części wystawienniczej i pomieszczeń do przechowywania i konserwacji artefaktów, znajdują się tam liczne przestrzenie kulturalne: sala koncertowa na 600 osób, sala kinowo-teatralna, biblioteka, sale konferencyjne i edukacyjne, punkty gastronomiczne oraz taras z widokiem na panoramę Warszawy.
W nadchodzących miesiącach organizatorzy Prix Versailles ogłoszą listy World Selections w innych kategoriach. Oficjalna gala wręczenia nagród, jak co roku, odbędzie się w siedzibie UNESCO w Paryżu.
Źródło: Zespół autorski WXCA
